“ Όπως αργεί τ’ ατσάλι να γίνει κοφτερό και χρήσιμο μαχαίρι

έτσι αργούν κ’ οι λέξεις ν’ ακονιστούν σε λόγο.

Στο μεταξύ όσο δουλεύεις στον τροχό πρόσεχε μην παρασυρθείς μην ξιπαστείς απ’ τη λαμπρή αλληλουχία των σπινθήρων.

Σκοπός σου εσένα το μαχαίρι.

Άρης Αλεξάνδρου

Η τεχνητή νοημοσύνη στην υπηρεσία της νομικής έρευνας

Η επιτυχημένη άσκηση του νομικού λειτουργήματος θεωρούνταν, παραδοσιακά, ότι συνδέεται με  την ικανότητα επικοινωνίας και άρθρωσης συνεκτικών, λογικών επιχειρημάτων. Για κάποιους νομικούς, αυτό μπορεί να συνεχίσει να ισχύει. Αλλά για άλλους, μια ουσιαστική κατάρτιση σε θέματα  τεχνολογικής Παιδείας  είναι το κλειδί για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί στη νομική αγορά.

Σήμερα ισχυρά πληροφοριακά συστήματα και δίκτυα αξιοποιούν κανόνες και τεχνολογίες, όπως, η αναγνώριση και κατηγοριοποίηση προτύπων, η ανάπτυξη έξυπνων αλγορίθμων, η τεχνητή νοημοσύνη ('ΤΝ' ή ΄ΑΙ') σε διάφορες μορφές της,

Η αναγνώριση προτύπων, επιστημονικό πεδίο της στατιστικής, επιτρέπει τον αυτόματο προσδιορισμό δεδομένων, που κωδικοποιούνται, ως αλληλουχίες / ακολουθίες αριθμών, οι οποίες  ταξινομούνται ή διαχωρίζονται σε ομάδες με βάση κάποια κριτήρια.  Οι άνθρωποι και οι ευφυείς οργανισμοί έχουν αυτή την ικανότητα να ταυτοποιούν πραγματικά δεδομένα χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις τους και την αντιληπτική τους ικανότητα προκειμένου να λάβουν τις κατάλληλες αποφάσεις ώστε να επιβιώσουν στο περιβάλλον τους. Μία μηχανή, όμως όπως ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής, πρέπει να εκπαιδευθεί κατάλληλα ώστε να αναγνωρίζει  πρότυπα (patterns) και να κατατάσσει τα αντικείμενα σε κλάσεις με τη βοήθεια έξυπνων αλγορίθμων ταξινόμησης.  Η αναγνώριση προτύπων βρίσκει έδαφος ευρείας εφαρμογής σε αρκετές επιστήμες, όπως π.χ. στην ιατρική (βιοϊατρική τεχνολογία, ανάλυση δεδομένων DNA και άλλες εφαρμογές της βιοπληροφορικής), ή σε άλλα πεδία της πληροφορικής και της επιστήμης ηλεκτρονικού μηχανικού, όπως η υπολογιστική όραση και η ρομποτική.  Είναι κατανοητό πως εξυπηρετεί και  άλλα, επιμέρους, πεδία της τεχνητής νοημοσύνης όπως είναι η μηχανική μάθηση και η εξόρυξη δεδομένων.

Η τεχνολογία BlockChain

Η τεχνολογία BlockChain, εξάλλου, ως ΑΙ μορφή, επιτρέπει την ανάκτηση, την ταξινόμηση και την αξιοποίηση μεγάλου όγκου αποκεντρωμένων τέτοιων ακολουθιών χρονοσημασμένων δεδομένων, που αποτελούν το αντικείμενο ομότιμων υπολογιστικών κόμβων που το αποτελούν.  Η σημασία της είναι τόσο μεγάλη, ώστε ήδη να αντιμετωπίζεται σημειολογικά ως η επόμενη μορφή του Διαδικτύου.  Η ΕΕ έχει δημιουργήσει σχετικό παρατηρητήριο και αναλαμβάνει πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες για την ωρίμανσή της.  Θεωρείται ότι αποτελεί επαναστατική καινοτομία,  ότι θα επηρεάσει τις ψηφιακές υπηρεσίες και θα μετασχηματίσει τα επιχειρηματικά μοντέλα σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η ασφάλιση, τα χρηματοοικονομικά, η ενέργεια, η εφοδιαστική, η διαχείριση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, οι δημόσιες υπηρεσίες και το δίκαιο.

Αναπόφευκτα επομένως θα επηρεάσει στην άσκηση του λειτουργήματός τους και τους εφαρμοστές του δικαίου.  Ήδη, συγκεκριμένες νομικές υποχρεώσεις επιβάλλονται, όπως οι προϋποθέσεις σχηματισμού προφίλ που είναι περιεχόμενο της μηχανικής μάθησης, αποτελεί βασικό στοιχείο της νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Πέρα όμως από τη νομική συζήτηση γύρω από τα θέματα που ανακύπτουν από τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι διάφορες πτυχές της ΑΙ στον τομέα της νομικής έρευνας μόλις που αρχίζει.  Περισσότερο, στην Αμερική, λιγότερο στην Ευρώπη, εδώ ελάχιστα.

Και όμως, τα ΑΙ συστήματα υπόσχονται να διευρύνουν τις ικανότητες και την αποτελεσματικότητα του νομικού. Που, σήμερα, όταν ερευνά, βρίσκεται πολλές φορές μπροστά σε ζητήματα, όπως οι πολλές υποθέσεις που υπάρχουν για το ζήτημα που αντιμετωπίζει και ποιες υποστηρίζουν καλύτερα τα επιχειρήματά του ή λίγες που τον προβληματίζουν αν ερευνά σωστά.

Όπως, π.χ ποια είναι κρατούσα άποψη για την αποδυνάμωση δικαιώματος, ή για τον ενδεχόμενο δόλο ;

Η ΑΙ θα τον βοηθήσει να κατανοήσει και διατυπώσει το ζήτημα, να ανακτήσει τις πληροφορίες που υπάρχουν και να τις ιεραρχήσει ανάλογα με την αξία τους.

Πιο συγκεκριμένα, αξιοποιώντας λέξεις, αλγόριθμους, φίλτρα, σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους έρευνας, του επιτρέπουν να περιορίζει ποιοτικά, με βάση τα δεδομένα της υπόθεσής του, τον μεγάλο όγκο δεδομένων, να βρίσκει εκείνες που υποστηρίζουν το σκοπό του, να τις ιεραρχεί με τη χρήση καινοτόμων αλγόριθμων τεχνητής νοημοσύνης  και τελικά να τις ανακτά και να τις χρησιμοποιεί ανάλογα με τις επιδιώξεις του, είτε να ενισχύσει, είτε ν’ απορρίψει αιτήματα.

Ο όγκος των πληροφοριών που συνδέονται με την υπόθεσή του είναι περίπου άπειρος.  Συναφή γεγονότα, διαδικασίες, νομικά κείμενα, ρυθμιστικές παρεμβάσεις, κανόνες, παραπομπές, άρθρα, μελέτες συνθέτουν ένα ιλιγγιωδών διαστάσεων τέτοιο όγκο (big data), του οποίου η διαχείριση σήμερα είναι εφικτή με τη χρήση πληροφοριακών συστημάτων και δικτύων επικοινωνίας και σύγχρονων εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης (αλγόριθμοι, blockchain τεχνικές κλπ).

Το Manzama Insights ™ χρησιμοποιεί μοντέλα που βασίζονται σε δεδομένα για την καλύτερη ενημέρωση της ανταγωνιστικής ευφυΐας, της επιχειρηματικής ανάπτυξης, των προσπαθειών πωλήσεων και της λήψης στρατηγικών αποφάσεων.

Σήμερα, ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής, αν εκπαιδευθεί κατάλληλα μπορεί ν’  αναγνωρίζει πρότυπα (patterns) και να τα κατηγοριοποιεί αυτόματα σε κατηγορίες. Ανάλογα με την εφαρμογή, γίνεται κατάταξη των αντικειμένων σε κλάσεις με τη βοήθεια αλγορίθμων ταξινόμησης.

Ή

Η γνώση του νόμου πρέπει να είναι εύκολη, αλλά δεν είναι.  Το δίκαιο είναι κακώς οργανωμένο, η αναζήτησή του δεν είναι εύκολη, αλλάζει τακτικά και αφορά μια οντότητα κατά ένα μέρος.  Αν δε οι λειτουργίες της εκτείνονται σε πολλές περιοχές δημιουργείται μια αφόρητη πολυπλοκότητα που μπορεί  να τις θέσει σε κίνδυνο.