Η Σύμβαση των ΗΕ

Άρθρο 4

Γενικές Υποχρεώσεις

1. ΤαΚράτη Μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να διασφαλίσουν και να προωθήσουν τηνπλήρη εφαρμογή των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών γιαόλα τα ΑμεΑ χωρίς καμία διάκριση με βάση την αναπηρία. Ως προς αυτό τα ΚράτηΜέρη αναλαμβάνουν:

(α)        Ναυιοθετήσουν όλα τα κατάλληλα νομοθετικά, διοικητικά και άλλα μέτρα για τηνεφαρμογή των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται στην παρούσα Σύμβαση,

(β)        Ναλάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης νομοθεσίας, για νατροποποιήσουν ή να καταργήσουν υπάρχοντες νόμους, κανονισμούς, ήθη και έθιμακαι πρακτικές  που συνιστούν διάκρισηκατά των ΑμεΑ,

(γ)        Να λάβουν υπόψη την προστασία και τηνπροαγωγή των δικαιωμάτων των ΑμεΑ σε όλες τις πολιτικές και προγράμματα,

(δ)        Νααπέχουν από την εμπλοκή οιασδήποτε πράξης δράσης ή πρακτικής που είναιασυμβίβαστες με την παρούσα Σύμβαση και να διασφαλίσουν ότι οι δημόσιες αρχέςκαι ιδρύματα λειτουργούν σύμφωνα με την παρούσα Σύμβαση,

(ε)        Ναλάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξαλείψουν τη διάκριση με βάση τηναναπηρία από οποιοδήποτε άτομο, οργανισμό ή ιδιωτική επιχείρηση,

(στ)      Νααναλάβουν ή να προωθήσουν έρευνα και ανάπτυξη οικουμενικά σχεδιασμένων αγαθών,υπηρεσιών, εξοπλισμού και εγκαταστάσεων, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της παρούσαςΣύμβασης, η οποία απαιτεί την ελάχιστη δυνατή προσαρμογή και το μικρότεροδυνατό κόστος για την ικανοποίηση των ιδιαίτερων αναγκών ενός ΑμεΑ, ναπροωθήσουν τη διαθεσιμότητα και τη χρήση τους, και να προωθήσουν τον οικουμενικόσχεδιασμό στην ανάπτυξη προτύπων και κατευθυντηρίων γραμμών,

(ζ)        Νααναλάβουν ή να προωθήσουν την έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, καθώς καινα προωθήσουν τη διαθεσιμότητα και τη χρήση τους, συμπεριλαμβανομένων τωντεχνολογιών επικοινωνίας και πληροφορικής, των βοηθημάτων για την κινητικότητα, των συσκευών και των υποστηρικτικώντεχνολογιών, κατάλληλων για τα ΑμεΑ, δίνοντας προτεραιότητα στις τεχνολογίες σεανεκτό κόστος,

(η)        Ναπαρέχουν προσβάσιμη πληροφόρηση στα ΑμεΑ σχετικά με βοηθήματα για τηνκινητικότητα, τις συσκευές και τις υποστηρικτικές τεχνολογίες,συμπεριλαμβανομένων νέων τεχνολογιών, καθώς επίσης και άλλων μορφών βοήθειας,υποστηρικτικών υπηρεσιών και διευκολύνσεων,

(θ)        Ναπροωθήσουν την εκπαίδευση επαγγελματιών και προσωπικού που εργάζεται μαζί μεΑμεΑ για τα δικαιώματα τα οποία αναγνωρίζονται στην παρούσα Σύμβαση, έτσι ώστενα παρέχουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την υποστήριξη και τις υπηρεσίες οιοποίες διασφαλίζονται από τα δικαιώματα αυτά.

1. Όσοναφορά τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, κάθε Κράτος Μέροςυποχρεούται να λάβει μέτρα στο μέγιστο βαθμό των διαθέσιμων πόρων του, και όπουχρειάζεται, εντός του πλαισίου της διεθνούς συνεργασίας, με σκοπό τηνπροοδευτική επίτευξη της πλήρους κατοχύρωσης αυτών των δικαιωμάτων, χωρίςπροκατάληψη στις υποχρεώσεις που απορρέουν από την παρούσα Σύμβαση και οιοποίες είναι άμεσα εφαρμοστέες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
2.         Κατά την ανάπτυξη και εφαρμογή της νομοθεσίας και πολιτικών για την εφαρμογή τηςπαρούσας Σύμβασης, και σε άλλες διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούνζητήματα σχετικά με ΑμεΑ, τα Κράτη Μέρη θα διεξάγουν στενές διαβουλεύσεις, έτσιώστε να συμβουλεύονται και να εμπλέκουν ενεργά τα ΑμεΑ, συμπεριλαμβανομένωνπαιδιών με αναπηρία, μέσω των αντιπροσωπευτικών τους οργανώσεων.
3.         Η παρούσα Σύμβαση δεν θα επηρεάζει οποιεσδήποτε διατάξεις είναι περισσότεροαποτελεσματικές στην πραγμάτωση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ και μπορεί ναπροβλέπονται στην εσωτερική έννομη τάξη του Κράτους Μέρους ή στους κανόνες τουδιεθνούς δικαίου που ισχύουν για αυτό το Κράτος. Δεν θα υπάρξει κανέναςπεριορισμός ή παρέκκλιση για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις θεμελιώδειςελευθερίες που είναι αναγνωρισμένες ή ισχύουν σε κάθε Κράτος Μέρος της παρούσαςΣύμβασης, σύμφωνα με τη νομοθεσία, τις συμβάσεις, τους κανονισμούς ή τα έθιμαμε την πρόφαση ότι η παρούσα Σύμβαση δεν αναγνωρίζει τέτοια δικαιώματα ήελευθερίες ή ότι τα αναγνωρίζει σε μικρότερο βαθμό.
4.         Οι διατάξεις της παρούσας Σύμβασης επεκτείνονται σε όλα τα τμήματα τωνομοσπονδιακών κρατών χωρίς περιορισμούς ή εξαιρέσεις.

Άρθρο 9

Προσβασιμότητα

1.         Για ναεπιτρέψουν στα ΑμεΑ να ζουν ανεξάρτητα και να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τιςπτυχές της ζωής, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουνστα ΑμεΑ πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο φυσικό περιβάλλον, στα μέσαμαζικής μεταφοράς, στην ενημέρωση και επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένωντεχνολογιών και συστημάτων πληροφοριών, και σε άλλες εγκαταστάσεις καιυπηρεσίες, που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, σε αστικές και αγροτικέςπεριοχές. Αυτά τα μέτρα τα οποία συμπεριλαμβάνουν την αναγνώριση και εξάλειψητων εμποδίων και των φραγμών στην προσβασιμότητα, ισχύουν μεταξύ άλλων, για:

(α)        Κτίρια,δρόμους, μέσα μαζικής μεταφοράς και άλλες εσωτερικές και εξωτερικέςεγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων σε σχολεία, οικίες, νοσοκομείακαι εργασιακό χώρο,

(β)        Ενημέρωση,επικοινωνίες και άλλες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων ηλεκτρονικών υπηρεσιώνκαι υπηρεσίών έκτακτης ανάγκης.

1.         ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν επίσης κατάλληλα μέτρα για:

(α)        νααναπτύξουν, να δημοσιοποιήσουν και να επιτηρήσουν την εφαρμογή των ελαχίστωνπροδιαγραφών και κατευθυντηρίων γραμμών για την προσβασιμότητα τωνεγκαταστάσεων και των υπηρεσιών που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό,

(β)        ναδιασφαλίσουν ότι ιδιωτικοί φορείς που προσφέρουν εγκαταστάσεις και υπηρεσίεςπου είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, λαμβάνουν υπόψη όλες τις πτυχές τηςπροσβασιμότητας για τα ΑμεΑ,

(γ)        ναπαρέχουν εκπαίδευση στους εμπλεκόμενους φορείς για ζητήματα προσβασιμότητας πουαντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ,

(δ)        ναπαρέχουν σε κτίρια και άλλες εγκαταστάσεις, οι οποίες είναι ανοικτές στο κοινό,ενδείξεις σε γλώσσα Braille και σεευανάγνωστες και ευκολονόητες μορφές,

(ε)        ναπαρέχουν μορφές δια ζώσης βοήθειας και μεσαζόντων, συμπεριλαμβανομένων οδηγών,αναγνωστών και επαγγελματιών διερμηνέων της νοηματικής γλώσσας, για ναδιευκολύνουν την προσβασιμότητα σε κτίρια και άλλες εγκαταστάσεις που είναιανοικτές στο κοινό,

(στ)      ναπροωθήσουν άλλες κατάλληλες μορφές βοήθειας και υποστήριξης στα ΑμεΑ για να εξασφαλίσουντην πρόσβαση τους στην ενημέρωση,

(ζ)        ναπροωθήσουν την πρόσβαση των ΑμεΑ σε νέες τεχνολογίες και συστήματα ενημέρωσηςκαι επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου (internet),

(η)        να προωθήσουν το σχεδιασμό, ανάπτυξη,παραγωγή και διανομή των προσβάσιμων τεχνολογιών και συστημάτων ενημέρωσης καιεπικοινωνιών σε πρώιμο στάδιο, έτσι ώστε αυτές οι τεχνολογίες και τα συστήματανα γίνουν προσβάσιμα με ελάχιστο κόστος.

Άρθρο 6

Γυναίκες με Αναπηρία

1. ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν ότι γυναίκες και κορίτσια με αναπηρία υπόκεινται σεπολλαπλή διάκριση, και ως προς αυτό λαμβάνουν μέτρα για να εξασφαλίσουν γιαυτές την πλήρη και ίση απόλαση από αυτές, όλων των δικαιωμάτων του ανθρώπουκαι των θεμελιωδών ελευθεριών.
2. ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν την πλήρηανάπτυξη, πρόοδο και ενδυνάμωση των γυναικών, με σκοπό να τις εγγυηθούν τηνάσκηση και απόλαυση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριώνπου ορίζονται στην παρούσα Σύμβαση.

Άρθρο 7

Παιδιά με Αναπηρία

1. ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν στα παιδιά μεαναπηρία την πλήρη απόλαυση όλων των δικαιωμάτων του ανθρώπου και τωνθεμελιωδών ελευθεριών, σε ίση βάση με τα άλλα παιδιά.
2.         Σεόλες τις δράσεις που αφορούν παιδιά με αναπηρία, πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστωςυπόψη το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού.
3. ΤαΚράτη Μέρη διασφαλίζουν ότι τα παιδιά με αναπηρία έχουν το δικαίωμα ναεκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους για όλα τα θέματα που τα αφορούν, σύμφωνα μετην ηλικία τους και το βαθμό ωριμότητας τους, σε ίση βάση με τα άλλα παιδιά,και τους παρέχεται η ανάλογη βοήθεια για την αναπηρία και την ηλικία τους, έτσιώστε να πραγματοποιήσουν αυτό το δικαίωμα.

Άρθρο 8

Αφύπνιση της κοινωνίας

1. ΤαΚράτη Μέρη αναλαμβάνουν να υιοθετήσουν άμεσα, αποτελεσματικά και κατάλληλαμέτρα:

(α)        γιατην αφύπνιση της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένου και του επιπέδου της οικογένειας,σχετικά με τα ΑμεΑ, και να καλλιεργήσουν το σεβασμό για τα δικαιώματα και τηναξιοπρέπεια των ΑμεΑ,

(β)        γιανα καταπολεμήσουν στερεότυπα, προκαταλήψεις και επιβλαβείς πρακτικές σχετικά μετα ΑμεΑ, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που βασίζονται στο φύλο και στηνηλικία, σε όλους τους τομείς της ζωής.

(γ)        για ναπροωθήσουν την αφύπνιση των δυνατοτήτων και των συνεισφορών των ΑμεΑ.

1. Τα μέτρα για την επίτευξη των ανωτέρωπεριλαμβάνουν:

(α)        Τοσχεδιασμό και διατήρηση αποτελεσματικών εκστρατειών για την αφύπνιση του κοινούμε σκοπό:

(i)         να καλλιεργήσουν το αίσθημα της αποδοχής των δικαιωμάτων τωνΑμεΑ,

(ii)  να προωθήσουν θετικές αντιλήψεις καιμεγαλύτερη κοινωνική αφύπνιση προς τα ΑμεΑ,

(iii) να προωθήσουν τηναναγνώριση των δεξιοτήτων, προσόντων και ικανοτήτων των ΑμεΑ, και τωνσυνεισφορών τους στο εργασιακό περιβάλλον και στην αγορά εργασίας,

(β)        Τηνυιοθέτηση, σε όλα τα επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος, που θασυμπεριλαμβάνει όλα τα παιδιά από νεαρή ηλικία, μιας συμπεριφοράς σεβασμού γιατα δικαιώματα των ΑμεΑ.

(γ)        Τηνενθάρρυνση όλων των οργάνων των ΜΜΕ να προβάλλουν τα ΑμεΑ κατά τρόπο συνεπήπρος το σκοπό της παρούσας Σύμβασης

(δ)        Τηνπροώθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων αφύπνισης σχετικά με τα ΑμεΑ και ταδικαιώματα τους.

Άρθρο 5

Ισότητα και Μη-Διάκριση

1. ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν ότι όλα τα άτομα είναι ίσα ενώπιον και σύμφωνα με τονόμο και έχουν δικαίωμα χωρίς διάκριση στην ίση προστασία και στα ίσα προνόμιαόπως κατοχυρώνονται ή παρέχονται από το δίκαιο.
2. ΤαΚράτη Μέρη απαγορεύουν όλες τις διακρίσεις λόγω αναπηρίας και εγγυώνται σταΑμεΑ ίση και αποτελεσματική νομική προστασία έναντι κάθε είδους διάκρισης.
3. Για ναπροωθήσουν την ισότητα και να εξαλείψουν τη διάκριση, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουνόλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν την παροχή εύλογης προσαρμογής.
4. Συγκεκριμέναμέτρα τα οποία είναι απαραίτητα για να επιταχυνθεί ή να επιτευχθεί πραγματικήισότητα των ΑμεΑ δεν θεωρούνται ως διάκριση υπό τους όρους της παρούσαςΣύμβασης.

Άρθρο 12

Ισότιμη αναγνώριση ενώπιον τουνόμου

1. ΤαΚράτη Μέρη επιβεβαιώνουν ότι τα ΑμεΑ έχουν το δικαίωμα να αναγνωρίζονται παντούως πρόσωπα ενώπιον του νόμου.
2. ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν ότι τα ΑμεΑ απολαμβάνουν ικανότητα προς δικαιοπραξία σείση βάση με τους άλλους, σε όλες τις πτυχές της ζωής.
3. ΤαΚράτη Μέρη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για να παρέχουν πρόσβαση στα ΑμεΑ για τηνυποστήριξη την οποία πιθανώς να χρειάζονται, στην άσκηση της ικανότητας προςδικαιοπραξία.
4. ΤαΚράτη Μέρη εξασφαλίζουν ότι όλα τα μέτρα που σχετίζονται με την άσκηση τηςικανότητας προς δικαιοπραξία παρέχουν κατάλληλες και αποτελεσματικές εγγυήσειςγια να αποτρέψουν τυχόν προσβολή σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο δικαιωμάτων τουανθρώπου. Τέτοιες εγγυήσεις εξασφαλίζουν ότι τα μέτρα που σχετίζονται με τηνάσκηση της ικανότητας προς δικαιοπραξία σέβονται τα δικαιώματα, τη βούληση καιτις προτιμήσεις του ατόμου, και δεν υπόκεινται σε σύγκρουση συμφερόντων και σεανάρμοστη επιρροή, και είναι ανάλογα και προσαρμοσμένα στις περιστάσεις τουατόμου, εφαρμόζονται για το μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα και υπόκεινται σετακτική επιθεώρηση από μια αρμόδια, ανεξάρτητη και αμερόληπτη αρχή ή δικαστικόόργανο. Οι εγγυήσεις θα είναι ανάλογες με το βαθμό κατά τον οποίο τα μέτραεπηρεάζουν τα δικαιώματα και τα ενδιαφέροντα του ατόμου.
5. Σύμφωναμε τις διατάξεις αυτού του άρθρου, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα καιαποτελεσματικά μέτρα για να διασφαλίσουν το ισότιμο δικαίωμα των ΑμεΑ στηνιδιοκτησία ή να κληρονομούν περιουσία, στο να ελέγχουν τα δικά τουςχρηματοοικονομικά ζητήματα και να έχουν ίση πρόσβαση στα τραπεζικά δάνεια,υποθήκες και άλλες μορφές χρηματοοικονομικής πίστωσης, και να εξασφαλίσουν ότιτα ΑμεΑ δεν στερούνται αυθαίρετα την ιδιοκτησία τους.

Άρθρο 13

Πρόσβαση στη δικαιοσύνη

1.         ΤαΚράτη Μέρη διασφαλίζουν στα ΑμεΑ την αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη, σείση βάση με τους άλλους, συμπεριλαμβανομένης και της πρόβλεψης της κατάλληληςδιαδικαστικής και ηλικιακής προσαρμογής, για να διευκολύνουν τον αποτελεσματικόρόλο τους ως άμεσων και έμμεσων συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένων και ωςμαρτύρων, σε όλες τις νομικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων και τωνανακριτικών και άλλων προκαταρκτικών σταδίων.
2.         Για ναεξασφαλιστεί η αποτελεσματική πρόσβαση των ΑμεΑ στη δικαιοσύνη, τα Κράτη Μέρηθα παρέχουν κατάλληλη εκπαίδευση σε όσους εργάζονται στον τομέα διοίκησης τηςδικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της αστυνομίας και του σωφρονιστικούπροσωπικού.

Άρθρο 24

Εκπαίδευση

1. ΤαΚράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ στην εκπαίδευση. Με σκοπό ναπραγματοποιήσουν το δικαίωμα αυτό χωρίς διάκριση και βάσει των ίσων ευκαιριών,τα Κράτη Μέρη εξασφαλίζουν ένα σύστημα ενταξιακής εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδακαι δια βίου μάθηση που αποσκοπεί:

(α)        στηνπλήρη ανάπτυξη των ανθρώπινων δυνατοτήτων και την αίσθηση αξιοπρέπειας καιαυτοεκτίμησης, και την ενίσχυση του σεβασμού για τα δικαιώματα του ανθρώπου,τις θεμελιώδεις ελευθερίες και την ανθρώπινη ποικιλομορφία,

(β)        τηνανάπτυξη της προσωπικότητας, των ταλέντων και της δημιουργικότητας των ΑμεΑ,όπως επίσης και των διανοητικών και σωματικών ικανοτήτων, στο μέγιστο βαθμό,

(γ)        στηδιευκόλυνση των ΑμεΑ προκειμένου να συμμετέχουν αποτελεσματικά σε μια ελεύθερηκοινωνία.

1.         Για την πραγματοποίηση αυτού του δικαιώματος, τα ΚράτηΜέρη εξασφαλίζουν ότι:

(α)        ταΑμεΑ δεν αποκλείονται από το γενικό εκπαιδευτικό σύστημα λόγω της αναπηρίας,και ότι τα παιδιά με αναπηρία δεν αποκλείονται από τη δωρεάν και υποχρεωτικήπρωτοβάθμια εκπαίδευση, ή τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, λόγω της αναπηρίας,

(β)        ταΑμεΑ μπορούν να έχουν πρόσβαση σε μια ενταξιακή, ποιοτική και δωρεάνπρωτοβάθμια εκπαίδευση και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε ίση βάση με τουςάλλους, στις κοινότητες στις οποίες ζουν,

(γ)       παρέχεται εύλογη προσαρμογή των αναγκών του ατόμου,

(δ)        ταΑμεΑ θα λαμβάνουν την υποστήριξη που απαιτείται, εντός του γενικούεκπαιδευτικού συστήματος, για να διευκολύνουν την αποτελεσματική τουςεκπαίδευση,

(ε)        αποτελεσματικάεξατομικευμένα μέτρα υποστήριξης παρέχονται σε περιβάλλοντα που μεγιστοποιούντην ακαδημαϊκή και κοινωνική ανάπτυξη, σύμφωνα με το σκοπό της πλήρους ένταξης.

1.         Τα Κράτη Μέρη διευκολύνουν τα ΑμεΑ να αποκτήσουνδεξιότητες τόσον ως προς το πως θα διάγουν τη ζωή τους, όσον και ως προς τηνκοινωνική ανάπτυξη τους για να διευκολύνουν την πλήρη και ίση συμμετοχή τουςστην εκπαίδευση και ως μέλη της κοινωνίας. Γι’ αυτό, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν τακατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων:

(α)        διευκόλυνσητης εκμάθησης Braille, των εναλλακτικών κειμένων, βοηθητικών καιεναλλακτικών μεθόδων, μέσων και μορφών επικοινωνίας και προσανατολισμού καικινητικών δεξιοτήτων, και διευκόλυνσης της υποστήριξης και της καθοδήγησηςαπό/προς άτομα/ομάδες σχετικές με την αναπηρία,

(β)        διευκόλυνσητης εκμάθησης της νοηματικής γλώσσας και της προώθησης της γλωσσικής ταυτότηταςτης κοινότητας των κωφών,

(γ)        διασφάλισηότι η εκπαίδευση των ατόμων και συγκεκριμένα των παιδιών που είναι τυφλά, κωφάή κωφώτυφλα, παρέχεται στις πιο κατάλληλες γλώσσες και μεθόδους και μέσαεπικοινωνίας για το άτομο, και σε περιβάλλον που μεγιστοποιεί την ακαδημαϊκήκαι κοινωνική ανάπτυξη.

1.         Για να βοηθήσουν στη διασφάλιση της πραγματοποίησηςαυτού του δικαιώματος, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για την πρόσληψηδασκάλων, συμπεριλαμβανομένων και δασκάλων με αναπηρία, οι οποίοι είναιειδικευμένοι στην νοηματική γλώσσα και/ή στην γλώσσα Braille, και για την εκπαίδευση επαγγελματιών και προσωπικούοι οποίοι εργάζονται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Τέτοια εκπαίδευσηενσωματώσει την ευαισθησία για θέματα αναπηρίας και τη χρήση κατάλληλωνβοηθητικών και εναλλακτικών μεθόδων, μέσων και μορφών επικοινωνίας,εκπαιδευτικών τεχνικών και υλικού για υποστήριξη των ΑμεΑ.
2.         Τα Κράτη Μέρη διασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν τηδυνατότητα να έχουν πρόσβαση στη γενική τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην τεχνικήεπαγγελματική εκπαίδευση, στην ενήλικη εκπαίδευση και στη δια βίου μάθηση χωρίςδιάκριση και σε ίση βάση με τους αλλους. Ως προς αυτό, τα Κράτη Μέρηδιασφαλίζουν την παροχή εύλογης προσαρμογής στα ΑμεΑ.

Άρθρο 25

Υγεία

Τα Κράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ στηναπόλαυση του υψηλότερου προσδοκώμενου προτύπου υγείας χωρίς διάκριση με βάσητην αναπηρία. Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για ναεξασφαλίσουν την πρόσβαση των ΑμεΑ σε υπηρεσίες υγείας που είναι φιλικάπροσκείμενες στις διακρίσεις των δύο φύλων, συμπεριλαμβανομένης τηςαποκατάστασης που σχετίζεται με την υγεία. Συγκεκριμένα, τα Κράτη Μέρη:

(α)        παρέχουνστα ΑμεΑ στο ίδιο εύρος, ποιότητα και επίπεδο, δωρεάν ή ανεκτού κόστους παροχέςυγείας και προγράμματα σε ίση βάση με τους άλλους, ειδικά στον τομέα υγείας πουσχετίζεται με την σεξουαλική ζωή και στην αποκατάσταση της υγείας για τηναναπαραγωγή και με προγράμματα σχεδιασμένα βάσει του πληθυσμού για την δημόσιαυγεία,

(β)       παρέχουν στα ΑμεΑ τις υπηρεσίες υγείας που είναι απαραίτητες ειδικά για τιςαναπηρίες τους, συμπεριλαμβανομένης και της πρώιμης αναγνώρισης και επέμβασηςόταν είναι απαραίτητο, και υπηρεσίες σχεδιασμένες να ελαχιστοποιούν και νααποτρέπουν περαιτέρω αναπηρίες συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και τωνηλικιωμένων,

(γ)        παρέχουναυτές τις υπηρεσίες υγείας, όσο το δυνατόν πλησιέστερα στις κοινότητες τωνενδιαφερομένων, συμπεριλαμβανομένων και των αγροτικών περιοχών,

(δ)        απαιτούναπό επαγγελματίες υγείας να παρέχουν περίθαλψη ίδιας ποιότητας στα ΑμεΑ όπωςκαι στα άλλα άτομα, και με βάση την ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεση μέσω τηςπληροφόρησης για τα δικαιώματα του ανθρώπου, την αξιοπρέπεια, την αυτονομία καιτις ανάγκες των ΑμεΑ μέσω της εκπαίδευσης και της διακήρυξης ηθικών προτύπωνγια την δημόσια και ιδιωτική περίθαλψη,

(ε)        απαγορεύουντη διάκριση κατά των ΑμεΑ όταν τους παρέχεται ασφάλεια υγείας, και ασφάλειαζωής, όπου τέτοια ασφάλεια προβλέπεται από το εθνικό δίκαιο, η οποία θα πρέπεινα παρέχεται με δίκαιο και λογικό τρόπο,

(στ)      προλαμβάνουντη διακρίνουσα άρνηση περίθαλψης ή υπηρεσιών υγείας ή τροφής και υγρών λόγω τηςαναπηρίας.

Άρθρο 30

Συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή,την ψυχαγωγία, τον ελεύθερο χρόνο και τον αθλητισμό

1.         Τα Κράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ νασυμμετέχουν, σε ίση βάση με τους άλλους, στην πολιτιστική ζωή και να λαμβάνουντα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα ΑμεΑ:

(α)        απολαμβάνουντην πρόσβαση στο πολιτιστικό υλικό σε προσβάσιμες μορφές,

(β)        απολαμβάνουντην πρόσβαση στα τηλεοπτικά προγράμματα, σε ταινίες, στο θέατρο και σε άλλεςπολιτιστικές δραστηριότητες σε προσβάσιμες μορφές,

(γ)        απολαμβάνουντην πρόσβαση σε τόπους πολιτιστικών παραστάσεων ή υπηρεσιών, όπως θέατρα,μουσεία, κινηματογράφοι, βιβλιοθήκες και τουριστικές υπηρεσίες, και, στο βαθμόπου καθίσταται δυνατό, απολαμβάνουν την πρόσβαση στα μνημεία και στουςχώρους/αξιοθέατα εθνικής πολιτιστικής σημασίας.

1.         Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για ναδιευκολύνουν τα ΑμεΑ να έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν και να αξιοποιήσουντις δημιουργικές, καλλιτεχνικές και διανοητικές δυνατότητες, όχι μόνο προςόφελος τους, αλλά και για τον εμπλουτισμό της κοινωνίας.
2.         Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα,σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, να διασφαλίσουν ότι οι νόμοι που σχετίζονται μετην προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας δεν αποτελούν ένα παράλογο ήμεροληπτικό εμπόδιο για πρόσβαση των ΑμεΑ σε πολιτιστικό υλικό.
3. Τα ΑμεΑ δικαιούνται, σείση βάση με τους άλλους, την αναγνώριση και την υποστήριξη της ειδικήςπολιτιστικής και γλωσσικής ταυτότητας, συμπεριλαμβανομένης της νοηματικής καιτης παιδείας/αγωγής των κωφών.
4.         Προκειμένου να διευκολύνουν τα ΑμεΑ να συμμετέχουν επί ίσοις όροις σεψυχαγωγικές, και αθλητικές δραστηριότητες, τα Κράτη Μέρη θα λαμβάνουν τακατάλληλα μέτρα για:

(α)        ναενθαρρύνουν και να προωθούν τη συμμετοχή, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, των ΑμεΑστην ένταξη αθλητικών δραστηριοτήτων σε όλα τα επίπεδα,

(β)        ναεξασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν την δυνατότητα να οργανώνουν, αναπτύσσουν καισυμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την αναπηρία και σεψυχαγωγικές δραστηριότητες και, ως προς αυτό, ενθαρρύνουν την παροχή, σε βάσηισότητας με τους άλλους, της κατάλληλης καθοδήγησης, εκπαίδευσης και πόρων,

(γ)        ναεξασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν πρόσβαση σε αθλητικές, ψυχαγωγικές καιτουριστικές τοποθεσίες,

(δ)        ναεξασφαλίζουν ότι τα παιδιά ΑμεΑ έχουν ίση πρόσβαση με τα άλλα παιδιά στησυμμετοχή σε παιχνίδι, ψυχαγωγία και ελεύθερο χρόνο και αθλητικέςδραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των δραστηριοτήτων πουπραγματοποιούνται εντός του σχολικού περιβάλλοντος,

(ε)        ναεξασφαλίζουν ότι τα ΑμεΑ έχουν πρόσβαση στην παροχή υπηρεσιών από εκείνους πουσχετίζονται με τη διοργάνωση των ψυχαγωγικών, τουριστικών, και αθλητικώνδραστηριοτήτων.