Η Ευρώπη που διαλύεται από τις εμμονές και τα συμφέροντα  

***

Τα ΜΕΔ

Είναι γνωστό, ότι βασικό μέλημα των τραπεζών για τον περιορισμό του κόστους και την  προσέλκυση φρέσκου χρήματος είναι η ελαχιστοποίηση του ρίσκου.

Οι πηγές του ρίσκου ποικίλουν ανάλογα με τις χώρες και τα μοντέλα.  Σε χώρες, όμως, όπως εκείνες που έχουν χτυπηθεί από την κρίση μια βασική πηγή είναι η κληρονομιά των NPLs, των περιβόητων κόκκινων δανείων που απασχολούν ορισμένες τράπεζες ή των κρατικών ομολόγων.

Οι εκκλήσεις του SSM με κατευθύνσεις και διορθωτικές κινήσεις για τη διαχείριση του προβλήματος βρίσκουν περιορισμένη ανταπόκριση και συνεχείς ζυμώσεις. 

Όμως αν και όλοι συμπίπτουν στην αναγκαιότητα, το ζήτημα πως γίνεται η διαχείριση των NPLs μάλλον παρέμεινε και παραμένει αναπάντητο.  Διάφορες ιδέες περιφέρονται από τις public Asset Management Companies (οχήματα ειδικού σκοπού), στη διάθεση των NPLs, σε συζητήσεις για συγχωνεύσεις ένθεν κι ένθεν του Ατλαντικού.

Σε κάθε περίπτωση, αργά ή γρήγορα, με τον ένα τρόπο ή τον άλλο θα δοθούν και εφαρμοστούν κάποιες λύσεις.

Χρηματοδοτικά Μέσα Επιπέδου 2 και Επιπέδου 3 (Level 2 Level 3)

Όμως η απάντηση στην ερώτηση αν τα NLPs είναι το σημαντικότερο και κρισιμότερο πρόβλημα για την οικονομία είναι άλλη.  

Το σημαντικότερο πρόβλημα – μια βραδυφλεγής, τοξική, βόμβα, σωστότερα είναι άλλο.

Και δεν απειλεί μόνο τις τράπεζες, αλλά την παγκόσμια οικονομία, καθώς είναι ικανό να φέρει γρήγορα την καταστροφή της Ευρώπης, όπου η άθλια στρατηγική επιλογή και εμμονή στη λιτότητα ξεθεμελίωσε χώρες και πολιτισμούς.   Τα συντρίμμια που άφησε αυτός ο οικονομικός πόλεμος εύκολα μπορεί να παραλληλιστούν με τα συντρίμμια που άφησαν οι στρατιωτικοί παγκόσμιοι πόλεμοι.

Πρόκειται για τα χρηματοδοτικά Μέσα Επιπέδου 2 και Επιπέδου 3 (Level 2 Level 3).

Στο τέλος της 2016, υπήρχαν περίπου €3.600.000.000.000 από αυτά τα μέσα στα στοιχεία του ενεργητικού και €3.200.000.000.000 στην πλευρά του παθητικού των ισολογισμών των σημαντικών ιδρυμάτων της ζώνης του ευρώ. Το σύνολο είναι €6.800.000.000.000, περίπου 12 φορές περισσότερο από τα καθαρά NPLs όλων των τραπεζών της ευρωζώνης !

Για λογιστικούς σκοπούς, δημιουργήθηκαν στην Αμερική την εποχή της κρίσης από το Financial Accounting Standards Board  (FASB 157, Fair Value Measurements, αργότερα Topic 820) που τα ταξινόμησε, ως τα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις επιπέδων (Levels 1, 2 και 3).

Πρόκειται, σε μεγάλο βαθμό, για σύνθετα χρηματοδοτικά μέσα που συνιστούν περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις που δεν αποτελούν αντικείμενο άμεσης διαπραγμάτευσης και ν’ αποτιμηθούν σε ενεργές αγορές ή με τη χρήση μοντέλων και των οποίων η αξία είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με τη χρήση μετρήσιμων εισροών ή μέτρων.

Παραδείγματα level 3 είναι, τίτλοι που υποστηρίζονται από περιουσιακά στοιχεία, που εξασφαλίζονται με υποθήκη ή με την παραλαβή ενυπόθηκων δανείων (MBS), πακετάρονται και προσφέρονται σε επενδυτές, private equity σε μετοχές, σύνθετα παράγωγα, μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων ,distressed debt, κλπ.

Τα χρηματοδοτικά εργαλεία Level 2 και Level 3 παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη λειτουργικότητα του οικονομικού συστήματος.  Εν τούτοις, οι διαθέσιμες πληροφορίες είναι δυσανάλογα περιορισμένες σε σχέση με το μέγεθός τους.  Είναι πολύπλοκα, μη ρευστοποιήσιμα και αδιαφανή. 

Αυτό αφήνει τεράστια περιθώρια στις τράπεζες για διακεκριμένη μεταχείριση, επιλογές και δημιουργική λογιστική, περιθώρια που δίνουν στις τράπεζες την ευχέρεια και τα κίνητρα να χρησιμοποιούν αυτή την αδιαφάνεια και συνθετότητα προς όφελός τους.  Το αποτέλεσμα αυτής της πραγματικότητας είναι τα ρίσκα να είναι άγνωστα και να μην μπορούν ν’ αντιμετωπιστούν.   Στην πραγματικότητα αυτό αποτελεί ένα ενδιαφέρον πλήγμα για τις αρχές του νέο φιλελευθερισμού και θα μπορούσε ν’ αποτελέσει την αφετηρία για μια άσκηση πολιτικών μετατοπίσεων που θα είχε, ως περιεχόμενο τη συρρίκνωση του φιλελευθερισμού, αφού ο βασικός μοχλός του, η επιλογή των τραπεζών, ως το εργαλείο εξόδου από τις οικονομικές κρίσεις θα μπορούσε να τεθεί εν αμφιβόλω.

Στα χρηματοδοτικά μέσα Level 2, 3 που διαβρώνουν την οικονομία, εμπλέκονται οι μεγάλοι τραπεζικοί οργανισμοί και οι μεγάλοι μεσάζοντες που ασχολούνται με επενδυτικές τραπεζικές δραστηριότητες οι οποίες πραγματώνονται με τη μορφή υψηλού μεγέθους πολύπλοκων χρηματοδοτικών μέσων.